Deprem sonrası bina hasar tespitinde önemli bir değişiklik yürürlüğe girdi. Resmî Gazete’nin 22 Haziran 2025 tarihli sayısında yayımlanan yeni yönetmelikle, hasar tespitlerinin artık mühendislik hesaplamalarına dayalı analizlerle yapılması zorunlu hale getirildi.
“Afetler Sonrası Bina Hasar Tespiti Yapılmasına İlişkin Genel Kurallar Hakkında Yönetmelik” başlığıyla yayımlanan düzenleme, 6 bölüm ve 36 maddeden oluşuyor. Yönetmelik kapsamında yapılacak değerlendirmelerde, yüzeysel gözlemlere dayalı kararlar yerine detaylı performans analizleri esas alınacak.
Yeni düzenleme, son depremlerin ardından özellikle yeni yapıların detaylı inceleme yapılmadan yıkım kararıyla karşı karşıya kalması üzerine kamuoyunda yükselen eleştiriler sonrası geldi. Vatandaşlar ve meslek odaları, mühendislik kriterlerinden uzak yaklaşımların hem ekonomik hem de teknik açıdan ciddi sorunlara yol açtığını dile getirmişti.
Malatya’da faaliyet gösteren DAİMFED Şube Başkanı ve İnşaat Yüksek Mühendisi Kadircan Esen de bu konuda önemli uyarılarda bulunmuştu. 1 Haziran 2024 tarihinde düzenlediği basın toplantısında konuşan Esen, “Yeni binaların birçoğuna detaylı analiz yapılmadan yıkım kararı verildi. Birkaç yüzey çatlağına bakarak karar verilmesi mühendislik bilimiyle bağdaşmaz. Bu durum milli servetin heba edilmesine yol açar” ifadelerini kullanmıştı.
Esen, aynı zamanda dışarıdan sağlam görünen bazı eski yapıların da performans açısından yetersiz olabileceğine dikkat çekmiş ve önerilerinin detaylı mühendislik analizlerine dayalı tespitlerin esas alınması yönünde olduğunu belirtmişti.
Bu açıklamaların ardından Malatya başta olmak üzere birçok deprem bölgesinden sivil toplum kuruluşları da benzer çağrılar yaparak, ekonomik ömrü devam eden yapıların bilimsel temelden yoksun şekilde yıkılmasının önüne geçilmesi gerektiğini savunmuştu.
Yeni yönetmelikle birlikte, yapı denetimli binalarda alınacak hasar kararlarının psikolojik değil bilimsel dayanaklara dayanması sağlanacak. Böylece hem vatandaşların can güvenliği hem de yapıların ekonomik değeri gözetilmiş olacak.
