Kitap Azalıyor mu Sandınız? Rakamlar Aksini Söylüyor!

Kimi zaman ekran karşısında geçen saatler, kimi zaman dijital dünyanın büyüsü... Kitapların raflarda tozlandığı, kütüphanelerin yalnızlığa terk edildiği sanılıyor olabilir. Oysa Türkiye’de kütüphaneler sessiz ama etkili bir devrim yaşıyor. 2024 verileri, kitapla bağın koptuğu yönündeki ezberi bozuyor.
Sadece bir yıl içinde Türkiye genelinde kütüphane sayısı 44 bin 829’a ulaştı. 1 Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi, 1 Milli Kütüphane, bin 301 halk kütüphanesi ve 637 üniversite kütüphanesiyle birlikte, 42 bin 889 örgün ve yaygın eğitim kurumu kütüphanesi sessizce ülkenin dört bir yanına yayıldı. Rakam büyük, ama çoğumuz farkında bile değiliz.

Kitap Sayısı 117 Milyonu Aştı: Dijital Çağa Rağmen Basılı Kitap Direniyor

2024 yılı itibarıyla kütüphanelerdeki toplam kitap sayısı 117 milyon 172 bin 954’e yükseldi. Özellikle Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi kitap sayısını %3,2 artırarak 2 milyon 613 bine çıkardı. Milli Kütüphane’de bu artış %8,3 oldu. Üniversite kütüphaneleri de boş durmadı, %3,5’lik bir artışla 22 milyonu aşkın kitaba ulaştı. Halk kütüphaneleri ise 25 milyon kitapla Türkiye'nin en ulaşılabilir bilgi kaynakları arasında yerini sağlamlaştırdı.
Öte yandan örgün ve yaygın eğitim kurum kütüphanelerinde %5,4’lük bir azalma yaşandı. Ama bu düşüş, toplam tabloyu gölgelemiyor. Çünkü üniversite kütüphanelerinde sadece basılı kitap değil, dijital içerik de yükselişte: Elektronik kitap sayısı %6 artarak 125 milyon 428 bine dayandı.

Halk Kütüphanelerinde Patlama: Sadece Kitaplar Değil, Okurlar da Artıyor

“Kim gidiyor ki kütüphaneye?” diye soranlara rakamlar tokat gibi cevap veriyor. 2024’te halk kütüphanelerinden yararlanan kişi sayısı %15,4 artarak 38 milyon 737 bine ulaştı. Üye sayısı da %8,6 artarak 6 milyon 726 bini geçti. 

Yayımlanan Kitaplarda Düşüş Var

2024 yılında yayımlanan kitap sayısı bir önceki yıla göre %6,5 azalarak 92 bin 595’e düştü. Bu rakam ilk bakışta endişe yaratabilir. Ancak içeriklere bakıldığında tablo parlak: Yayınların %21,4’ü akademik, %21,3’ü yetişkin kurgu edebiyatı, %19,4’ü ise eğitim kitapları. Nitelikli içeriğe yönelişin söz konusu olduğu görülüyor.
Veriler gösteriyor ki Türkiye’de kitapla kurulan bağ çözülmüyor, aksine biçim değiştirerek güçleniyor. Belki kalabalık caddelerde fark edilmiyorlar ama kütüphaneler, Türkiye’nin kültürel nabzını sessizce tutmaya devam ediyor.