Rahmetli Muhsin Yazıcıoğlu bir konuşmasında şöyle demişti: “Bir hayalim var…” Hayal kurmak; inanmaktır, mücadele etmektir, umudu diri tutmaktır. Herkesin bir hayali olur. Derler ki; Rabbim olmayacak bir işe hayal kurdurmaz. Bu söz, bir yönüyle hayalin kaderle olan bağını anlatır. Benim de bir hayalim var. Belki bu dünyadan göçüp giderken o hayalin gerçekleştiğini görecek miyim, bilmiyorum. Ama hayal kurmaktan, o hayali dillendirmekten, onun için bir cümle yazmaktan, bir taş koymaktan hiç vazgeçmeyeceğim.

İşte bu hayalim: Sivas’ta bir Engelsiz Film Festivali düzenlenmesi.

Kültürel Yaşama Erişim: Bir Lüks Değil, Haktır

Her yıl düzenlenen sinema festivalleri, yalnızca eğlence ya da gösteri değil; toplumsal bir diyalog, estetik bir buluşma ve kültürel etkileşimin merkezidir. Sivas’ta son iki yıldır başarıyla gerçekleştirilen film festivali de bu anlamda takdire şayan bir kültürel kalkınma örneğidir. Sanatçılar, filmler, gösterimler… Hepsi birer övünç kaynağı. Ama eksik olan bir şey var: Erişilebilirlik. Bugün Sivas’ta düzenlenen bir sinema festivaline, bir görme engelli ya da işitme engelli birey bağımsızca katılabiliyor mu? Salonlara girebiliyor, sahneleri izleyebiliyor, diyalogları duyabiliyor ya da anlamlandırabiliyor mu?

Eğer cevap “hayır”sa, kültürel eşitlik henüz sağlanmamış demektir. Oysa Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi çok açık bir şekilde der ki:

Engelsiz Film Festivali Nedir?

2013 yılından bu yana Ankara merkezli olarak düzenlenen Engelsiz Filmler Festivali (EFF), Türkiye’de bu alanda öncü bir adımdır. Festival, her yıl otuzdan fazla filmi sesli betimleme, işaret dili ve ayrıntılı altyazı gibi erişilebilir içeriklerle sunmakta; görme, işitme ve ortopedik engelli bireylerin de etkinliğe eşit şartlarda katılımını sağlamaktadır. Bu model, Sivas gibi sosyal duyarlılığı yüksek, kültürel derinliği olan bir şehir için ilham verici bir örnektir.

Teknik Altyapı Çok Zor Değil

Engelsiz bir festival düzenlemek, zannedildiği gibi büyük maliyetler ya da zorluklar içeren bir süreç değildir. Mevcut imkanlarla şu altyapılar sağlanabilir:

• Sesli Betimleme: Görme engelliler için sahne içeriklerinin sözlü olarak aktarılması
• İşaret Dili ve Ayrıntılı Altyazı: İşitme engelliler için canlı çeviri ve ayrıntılı alt yazı desteği
• Erişilebilir Mekanlar: Fiziksel engeli olan bireyler için rampa, uygun oturma düzeni, tuvalet gibi ihtiyaçların karşılandığı alanlar
• Erişilebilir Atölye ve Söyleşiler: Film sonrası interaktif etkinliklerin işaret dili tercümesi eşliğinde gerçekleşmesi

Sivil toplum kuruluşları, gönüllü gençler, üniversite toplulukları ve belediyeler bu sürecin doğal paydaşları olabilir. Katılımcı bir ruhla, “biz” duygusuyla çok güzel işler başarılabilir.

Sivas’a Engelsiz Bir Perde Yakışır

Sivas, yalnızca Anadolu’nun ortasında yer alan bir şehir değil; aynı zamanda vicdanın, tarihsel birikimin ve sosyal dayanışmanın da merkezlerinden biridir. Burada kurulacak bir Engelsiz Film Festivali sadece engelliler için değil; hepimiz için bir umut, bir eşitlik çağrısı, bir vicdan projesi olacaktır.

Eğer bir gün ben de bu hayalle bu dünyadan göçüp gidersem, ardından şu cümleyi duymayı isterim:

Çünkü kültürel yaşama katılım, sadece görebilen, duyabilen ya da yürüyebilenler için değil; bu dünyada “ben de varım” diyen herkes içindir.