Sümeyra DENİZ
Sivas’ta Kadı Burhaneddin İlköğretim Okulu Bahçesinde bulunan Kadı Burhaneddin Türbesi ziyaretçilerini bekliyor. İnanç turizmi kapsamında gelenlerin uğrak yeri olan Kadı Burhaneddin Türbesi son zamanlarda en sakin günlerini yaşıyor.
Ünlü devlet adamı ve şair Kadı Burhaneddin’in kendi adıyla yapılan okulun bahçesinde bulunan türbe son günlerde sessizliğe büründü. Bir süre Sivas’ta hüküm süren, Kadı Burhaneddin Devleti’nin kurucusu Kadı Burhaneddin Ahmed’in mezarı kısa süre öncesine kadar bakımsızlık sebebiyle dikkat çekmişti. Sivas Belediyesi tarafından çevrede yapılan bakım çalışmaları sonrasında düzenli bir görünüme kavuşan Kadı Burhaneddin Türbesi ve çevresi yapılan çalışmaların ardından yeniden kamuoyunun dikkatini olumlu yönde çekmeyi başarmıştı.Özellikle Oğuz Türkçesi ile yazılmış eserleri olan, Türkçe’ye kazandırdıkları ile yüzyıllar sonra dahi adından sıkça söz ettiren Kadı Burhaneddin’in son zamanlarda daha fazla tanınmasına yönelik çalışmalar yapılmıştı. İsmi ile birlikte oluşturulan kurultay ve çalışmalarda Kadı Burhaneddin’in eserleri gündeme getirilmiş hayatı, devlet adamlığı ve şairliğinin halka tanıtılması amaçlanmıştı.
KADI BURHANEDDİN KİMDİR?
Ünlü devlet adamı ve şair Kadı Burhaneddin Ahmet 1345 yılında Kayseri'de doğdu. Küçük yaşta annesini kaybeden Kadı Burhaneddin’i Kayseri kadısı olan babası Şemseddin Mehmet yetiştirdi. Henüz 4 yaşındayken öğrenime başlayan Burhaneddin, kısa zamanda Arapça ve Farsçayı öğrendi. İlmi dersler yanında ok atmak, ata binmek, kılıç kullanmak gibi savaş eğitiminde de ustalaştı. 1358 yılında 14 yaşındayken babasıyla birlikte Mısır'a gitti. Orada öğrenime devam ederken fıkh, feraiz, hadis, heyet ve tıp dersleri okuyan Burhaneddin, dört mezhep üzerine derinleşti. Şam’a geçerek devrin ünlü bilginlerinden Kutbettin Razi'den ilahiyat, tabiat ve riyaziye tahsil etti, 19 yaşında hacca gitti.
Babasının ölümü üzerine Halep'e gelerek ilmi çalışmalarını sürdüren Burhaneddin; Kahire, Şam ve Halep'te geçirdiği beş yıl sonunda Kayseri' ye geldi. Eretna Devleti sultanı Mehmet Beyin kızıyla evlendi ve Kayseri kadılığına getirildi. Kadı Burhaneddin kısa zamanda keşmekeş içindeki vakıflara çekidüzen verdi, adaletli davranışlarıyla halkın sevgisini kazandı.
Beyliği Moğol ve Karamanoğulları’nın saldırılarına karşı gösterdiği tavırla, 1378 tarihinde vezirliğe, 1381 yılında naipliğe getirildi. Mehmet Beyi'i bertaraf ederek tahta geçti ve kendi adına izafeten Kadı Burhaneddin Devleti' ni kurdu. Devletin merkezini Sivas yapan Kadı Burhaneddin Akkoyunlular'la yaptığı bir çarpışma sırasında öldürüldü. Sivas’ın yetiştirdiği ünlü devlet adamı ve şair Kadı Burhaneddin kısa ömrü içinde büyük başarılar elde etmiş ve dirayetli bir kişilik sahibidir. Geride bıraktığı 1500 gazel, tuyuğ ve rubailerini ihtiva eden tek Türkçe divanı " British Museum"da bulunmaktadır.
BAŞLICA ESERLERİ
Bir Türkçe yazılmış 'Dîvan' adlı eseri ve iki tane Arapça yazılmış dini konuları işleyen 'İksîr-üs-Saadet fî Esrâr-ûl-İbâdet' ve 'Tercîh-üt-Tavzih' adlı eserleri bulunduğu bilinmektedir.
